هفتۀ گذشته باردیگر در جریان بحث بر روی قانون تحصیات عالی در مجلس نماینده گان، موضوع تعصبات زبانی باعث شد تا این قانون تصویب نشود و عده‌ای از وکلا با تعصبات نژاد پرستانۀ خویش خواستۀ بخش عظیم از ملت را فدای باندبازی‌ها و قومگرائی‌های خود نمودند.
این تعصبات زبانی بعضی نماینده گان در حالی است که افغانستان کشوری است که اقوام، مذاهب و زبان‌های متعددی را در خود جای داده است و از این‌رو، استعداد زیادی برای نزاع و درگیری‌های داخلی دارد. قومیت، مذهب و زبان، مانند دیگر عواملی که به انسجام گروهی مربوط می‌شوند، از اثرات متضاد و دوپلهویی برخوردارند؛ یعنی همان‌طوری که موجب انسجام، وحدت و هم‌بستگی یک گروه می‌شوند، آن‌ها را برای برخورد و نزاع با گروه‌های دیگر آماده می‌کنند. قدرت انسجام‌بخشی و نزاع‌افکنی عوامل مذکور، در جوامع مختلف، بر حسب شرایط زمانی و مکانی گوناگون، تفاوت دارد؛ مثلا وقتی که مسلمان‌ها در مقابل کفار قرار می‌گیرند، عامل دینی، نقش تعیین کننده‌ای می‌یابد. ولی زمانی که دو گروه قومی، که پیرو یک دین هستند، باهم درگیر می‌شوند، دیگر، مذهب نقشی را ایفا نمی‌کند، بلکه نیروی گرایش قومی و زبانی است که محور انسجام و تشکل گروهی قرار می‌گیرد.
گروه‌های قومی بسیاری در افغانستان زندگی می‌کنند که عمده‌ترین آن‌ها عبارتند از: پشتون‌ها، هزاره‌ها، تاجیک‌ها، ازبک‌ها و قزلباش‌ها اند. از جهت ترکیب گروه‌های قومی و زبانی، در افغانستان، به گونه‌ای است که فارسی زبانها و پشتو زبانها از جمعیت تقریباً هم‌سانی برخوردارند، از جهت زبان، هزاره‌ها و تاجیک‌ها و قزلباشان به زبان فارسی دری و پشتون‌ها به زبان پشتو سخن می‌گویند.
اگر چه آمار معتبری که تعداد دقیق نفوس هر یک از اقوام مذکور را نشان دهد، در دست نیست، اما در عین حال، تفاوت‌های زیادی میان آن‌ها وجود ندارد و هیچ یک نمی‌تواند ادعای اکثریت مطلق را در جامعه داشته باشد.
از آنچه که گفته شد، این نتیجه، به دست می‌آید که جامعه ما، برای تعارضات و درگیری‌های داخلی، زمینه‌ای مساعدی دارد و مانع مهمی نیز که از این درگیری‌ها جلوگیری کند، وجود ندارد؛ مگر تدبیر و خردمندی مسؤلین دولتی. در واقع، وضعیت کشور، از این جهت، مانند آتش زیر خاکستر است که با وزیدن هر بادی، امکان شعله‌ور شدن آتش وجود دارد. لذا به نماینده گان مجلس شورای ملی عرض میکنیم که از هر گونه عمل و سخنی که باعث جریحه دار شدن احساسات مردم گردد خود داری نمایند و با پذیرش لغات زیبا و شیرین فارسی در قوانین، به نیمی از ملت افغانستان احترام بگذارند. زیرا در افغانستان هر دو زبان فارسی و پشتو رسمیت داشته، و هیچ‌کس حق انحصارطلبی زبان را ندارد.
سرمقاله شماره 88 روزنامه انصار
تاریخ: 1392/4/16
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/290
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
